admin, 27 maja, 2018, brak komentarzy

Jak zapamiętywać słowa języka angielskiego z mnemotechnikami?

Na temat tego, jak zapamiętywać słowa języka angielskiego, napisano wiele artykułów i stworzono wiele innych materiałów audio i wideo.

Niemniej w artykule tym chcę powiedzieć nie tyle o zapamiętywaniu jako takim, co o szczególnym jego rodzaju, a mianowicie  zapamiętywaniu z wykorzystaniem mnemotechnik.

Większość osób rozumie to, że zapamiętywać informacje możemy nie tylko ucząc się ich przez powtarzanie (co w języku angielskim jest określane jako rote memorization).

Uczenie się na pamięć przez powtarzanie działa, jednakże często jest to czasochłonne, nużące i osiągane przez nas efekty nie zawsze są trwałe. Dlatego też lepszą alternatywą jest sięgnięcie po mnemotechniki.

Mówiąc o mnemotechnikach trzeba podkreślić to, że nie są one sztuczkami, które pozwoliłyby nam na przyswojenie języka obcego bez zapamiętywania i powtarzania. Nadal będziemy musieli zapamiętywać i od czasu do czasu powtarzać to czego się nauczymy, ale sam proces zapamiętywania stanie się o wiele łatwiejszy, gdyż będzie odbywał się w zmodyfikowanej formie.

Zapamiętywanie jest umiejętnością, którą można doskonalić w drodze ćwiczeń, praktyki i uczenia się. Ucząc się stosowania odpowiednich technik i praktykując je, zwiększymy efektywność naszej pamięci i zwiększymy nasze możliwości.

Techniki, o których tutaj mówię nie są niczym skomplikowanym. Praktycznie wszystkie mnemotechniki opierają się na nauczeniu się korzystania z własnej wyobraźni.

Ucząc się słówek języka angielskiego, to co będziemy robić, to przede wszystkim tworzyć asocjacje, skojarzenia pomiędzy nimi, a słowami, które już są w naszej pamięci.

Tyle tytułem wstępu. A teraz przejdźmy do omówienia tego, jak zapamiętywać słowa języka angielskiego z mnemotechnikami.

Metoda Dominica O’Briena

Dominic O’Brien jest osobą, z której dorobkiem intelektualnym warto zapoznać się. Jest on Brytyjczykiem, który kilkakrotnie zdobywał tytuł mistrza świata w zapamiętywaniu. Dlatego też, wie on dużo na temat tego, jak korzystać z naszej pamięci.

W jednej ze swoich książek pisze on o tym, jak uczyć się języków obcych. [1] Chcę teraz przedstawić to, o czym on mówi.

Według Dominica O’Briena kluczem do zapamiętania słowa w języku obcym jest utworzenie mentalnego obrazu, który połączy brzmienie słowa języka obcego z jego znaczeniem w naszym języku.

Może brzmi to trochę skomplikowanie, ale takim nie jest. Zaraz to wyjaśnimy lepiej.

Zoobrazujmy to, na bardzo prostym przykładzie. Załóżmy, że chcemy zapamiętać słowo języka angielskiego shop /ʃɒp/, które oznacza sklep. [2]

Mamy tutaj dwa słowa, jedno w języku angielskim, drugie w języku polskim, które potrzebujemy połączyć w jednym wyobrażeniu, jednym mentalnym obrazie.

Aby to uczynić moglibyśmy wyobrazić sobie, że widzimy szopę, którą zamieniona na sklep. Owo słowa szopa, które brzmi podobnie do angielskiego słowa shop, pomoże nam w zapamiętaniu jego wymowy. A fakt, że została ona zamieniona na sklep, dostarcza nam wskazówki, co do jego znaczenia w języku polskim.

A więc otrzymujemy:

szopa → shop /ʃɒp/ → sklep

Ten obraz szopy zamienionej na sklep, jeżeli zobaczymy go oczami naszej wyobraźni, odciśnie się w naszej pamięci na długo, pomagając nam w zapamiętaniu, że shop to sklep i odwrotnie.

Jednakże możemy puścić wodze wyobraźni i stworzyć obraz w którym to szop – zwierzę, jest sprzedawcą w sklepie.

Analogicznie jak w pierwszym przykładzie, wyobrażenie szopa, który sprzedaje w sklepie, będzie nas naprowadzać na wymowę słowa shop /ʃɒp/ oraz jego znaczenie.

W tym przypadku otrzymujemy:

szop → shop /ʃɒp/ → sklep

Jak widzimy wszystko zależy od naszej wyobraźni. Tworzenie podobnych historyjek nie zawsze jest łatwe. Czasami potrzebujmy naprawdę pomyśleć, aby połączyć niektóre ze słów w znaczący obraz. Jednakże to, że nie jest to łatwe, nie oznacza tego, że jest to niemożliwe. Jak ze wszystkim. Jest to kwestia praktyki. Czym częściej będziemy to robić, tym będziemy w tym lepsi, i mniej czasu zajmie nam wpadnięcie na pomysł jakiejś historyjki.

Jednakże to jeszcze nie wszystko. Dominic O’Brien podobnie jak inni mnemoniści uważa, że kluczem do nadzwyczaj sprawnej pamięci oprócz asocjacji i wyobraźni, jest lokalizacja.

Z tego, co do tej pory powiedziałem o metodzie Dominica O’Briena, rola, jaką w niej pełnią asocjacja i wyobraźnia, jest zrozumiała. A co z lokalizacją?

Metoda Dominica O’Briena odwołuje się do zrozumienia, że pamięć miejsc wspomaga pamięć pojęć skojarzonych z tymi miejscami. Na przykład, pamiętając gdzie widzieliśmy jakąś osobę, może pomóc nam w przypomnieniu sobie jej imienia.

Dominic O’Brien sugeruje, aby przy uczeniu się słów języka obcego, powiązać je ze znanymi nam miejscami. Na przykład, aby zapamiętać słowo 'basen’ w języku angielskim, moglibyśmy pomyśleć o basenie na który chodzimy. Ucząc się słów odnoszących się do produktów żywnościowych, moglibyśmy pomyśleć o naszym ulubionym supermarkecie i produktach tam sprzedawanych. I tak dalej.

Ogólnie mówiąc chodzi o to, aby powiązać słowa, które chcemy zapamiętać, z przedmiotami z naszego otoczenia, czyli domu, okolicy, miasta, i tak dalej.

Metoda słów kluczowych

Drugiego sposobu na to, jak zapamiętywać słowa języka angielskiego, dostarcza nam, tak zwana metoda słów kluczowych.

Te dwie techniki zapamiętywania słów języka obcego, nie są bardzo od siebie odmienne. Obie bazują na wykorzystaniu naszej wyobraźni do tworzenia skojarzeń ze słowami języka obcego.

Jeżeli chodzi o metodę słów kluczowych to polega ona na wyszukiwaniu podobnych w brzmieniu słów naszego języka ojczystego dla słówek języka obcego.

Zgodnie z tą metodą próbując zapamiętać jakieś słowo języka obcego, potrzebujemy najpierw zadać sobie pytanie: co przypomina mi dźwięk tego słowa?

Ponownie weźmy pod uwagę bardzo prosty przykład. Załóżmy, że chcemy zapamiętać, że angielskie słowo cat /kæt/, to w języku polskim kot.

Następnie przechodzimy do naszego pytania: czy jakieś słowo w języku polskim brzmi podobnie do tego słowa?

Pierwsze skojarzenie dźwiękowe pojawia się prawie natychmiast: cat /kæt/ – kat (osoba, która wykonuje egzekucje).

Mając już podobnie brzmiące słowo w naszym języku do słowa języka obcego, następnym krokiem jest stworzenie z nim mentalnego obrazu, który będzie przekazywał znaczenie słowa języka obcego.

W naszym przypadku takim obrazem mogłoby być wyobrażenie kota, który dokonuje egzekucji, czyli jest katem.

Otrzymany tą drogą łańcuch skojarzeń będzie wyglądał w następujący sposób:

cat /kæt/ → kat → kot

Jak widzimy z tego przykładu, metoda ta jest dosyć prosta i ogranicza się do dwóch kroków:

– Krok pierwszy, to znalezienie dla słowa języka angielskiego, podobnie brzmiącego słowa w naszym języku;

– Krok drugi, to utworzenie mentalnego obrazu z podobnie brzmiącym polskojęzycznym słowem, który będzie przekazywał znaczenie słowa angielskiego.

W naszym przykładzie obraz kata, który był kotem, informuje nas o tym, że ‘kat’ (a ściśle mówiąc /kæt/), to kot.

Weźmy pod uwagę coś bardziej złożonego. Na przykład słowo wondrous /ˈwʌn.drəs/, co oznacza cudowny, niezwykły.

Aby zapamiętać słowo jak to, dobrze jest podzielić je na dwie mniejsze części i postarać się znaleźć słowa kluczowe dla każdej z części z osobna.

Słowo to możemy łatwo rozdzielić na /wʌn/ i /drəs/. Pierwszą część tego słowa łatwo skojarzyć z łanem zboża. Drugą część z dresami (strojem sportowym).

Aby zapamiętać wymowę i znaczenie słowa wondrous moglibyśmy wyobrazić sobie, że widzimy pole porośnięte łanami zboża, z którego jednakże zamiast ziarenek wyrastają w niezwykły, cudowny sposób (miniaturowe) dresy.

I tak otrzymujemy:

 wondrous /ˈwʌn.drəs/

↓

łan (zboża) i dresy (wyrastające w niezwykły, cudowny sposób)

↓

cudowny, niezwykły

Wymyślając słowa kluczowe potrzebujemy pamiętać o tym, że nie zawsze będą one idealnie naprowadzać nas na dokładną wymowę jakiegoś słowa w języku obcym. Nie będą i nie muszą. Nasze słowa kluczowe działają bardziej, jako wskazówki lub podpowiedzi, pomagające nam w zapamiętaniu tego, czego się uczymy.

Starając się zapamiętać nowe słowa w języku obcym, potrzebujemy słuchać ich prawidłowej wymowy. Powinniśmy czynić to za każdym razem, gdy powtarzamy przerobiony materiał. Rolą technik pamięciowych natomiast, jest pomóc nam pamiętać materiał, którego się uczyliśmy, a jeżeli coś zapomnimy, pomóc nam w przypomnieniu tego sobie.

Więcej o tych metodach nauki mówię w mojej książce „Mnemotechniki – klucz do nauki języków obcych„, która będzie dostępna w sprzedaży w niedługim czasie. Zachęcam do jej zakupu. W książce tej zawieram wiele przykładów użycia metody słów kluczowych.

Przypisy:

[1] Dominic O’Brien, How to Develop a Brilliant Memory Week by Week: 50 Proven Ways to Enhance Your Memory Skills, Watkins Publishing, 2014.

W języku polskim jest dostępna książka Dominica O’Briena pod tytułem „Pamięć genialna! Poznaj triki i wskazówki mistrza”, wydana przez wydawnictwo Helion, 2012 r.

[2] W nawiasie jest przedstawiona wymowa tego słowa, zapisana przy użyciu międzynarodowego alfabetu fonetycznego. Alfabet ten znany jest  pod nazwą IPA, co jest skrótem od nazwy organizacji, który go stworzyła (tzn. International Phonetic Association).

Artur Pluta