admin, 31 stycznia, 2017, brak komentarzy

Jak zapamiętywać słowa języka obcego tak, aby pamiętać je na zawsze

Aby odpowiedzieć sobie na pytanie jak zapamiętywać słowa języka obcego, musimy najpierw zrozumieć w jaki sposób działa nasz mózg.

W mózgu człowieka znajduje się miliardy neuronów, a każdy z nich ma kilka tysięcy połączeń z innymi neuronami, tworząc sieć włókien nerwowych o długości wielu tysięcy kilometrów. To ta sieć połączeń neuronowych jest miejscem gdzie przechowywane są informacje.

Gdy uczymy się języka obcego, lub czegokolwiek innego, stymulujemy swoje neurony do tworzenia nowych połączeń. Każdego dnia w mózgu, a głównie w hipokampie,  powstają tysiące nowych komórek nerwowych, które mogą stworzyć miliony nowych połączeń. Ten proces nazywa się plastycznością mózgu (lub neuroplastycznością) i jest kluczowy w procesie uczenia się.

Zauważmy, że nawet w przypadkach uszkodzenia mózgu, gdy na przykład po przyczynie wylewu ktoś traci zdolność poruszania ręką lub nogą, z upływem czasu w mózgu tworzona jest nowa sieć połączeń neuronowych, które przejmują funkcje utraconych obszarów, umożliwiając odzyskanie władzy nad sparaliżowaną kończyną.

Uczenie się więc to nic innego, jak tworzenie się nowych połączeń pomiędzy neuronami.

Pamięć zasadniczo polega na rekonstruowaniu całości z wielu mniejszych fragmentów ulokowanych w różnych częściach mózgu, co jest możliwe właśnie dzięki sieci połączeń neuronowych. Neurony, które się w tym czasie uaktywniają są ze sobą połączone i razem odpowiadają za wyobrażenia jakie mamy w związku z daną informacją.

Na przykład słysząc słowo „chomik” w twoim mózgu uaktywniają się regiony odpowiedzialne za różnego rodzaju pamięć. Przypominasz sobie nie tylko to, co to słowo znaczy, ale również jakim zwierzęciem jest chomik, jak on wygląda, a jeżeli miałeś swojego chomika w dzieciństwie to również to jakie wydaje on dźwięki, jaka jest jego sierść w dotyku, itd.

Widzimy więc, że na proces uczenia się ma również wpływ to ile zmysłów jest w to zaangażowanych. Im więcej zmysłów bierze udział w procesie uczenia się – słuch, wzrok, dotyk, smak, węch – tym łatwiej zapamiętujemy nowe informacje.

Neurony regularnie wysyłają miedzy sobą sygnały. Jeśli sygnały te są słabe to takie połączenie nie będzie trwałe. Z czasem mózg dochodzi do wniosku, że nie jest ono istotne i rezygnuje z niego.

Z drugiej strony silne sygnały sprzyjają wzmocnieniu połączeń między neuronami, a tym samym lepszemu utrwalaniu informacji.

Silne sygnały to te w powstawanie których były zaangażowane silniejsze emocje. Emocje przyczyniają się do tworzenia silniejszych i trwalszych połączeń neuronowych, co sprawia, że dane informacje są lepiej zapamiętywane.

Mówi o tym reguła Hebba: „skuteczne pobudzenie to mocniejsze połączenie”.

Nasz mózg stara się pracować jak najwydajniej, dlatego też dzieli informacje które przetwarza na istotne i nieistotne. Dlatego też zazwyczaj nie pamiętamy o tym, co jedliśmy na obiad tydzień temu. Jednakże, jeżeli tydzień temu jadłbyś obiad w drogiej restauracji, i do tego kilka dni później opowiedziałbyś o tym któremuś ze swoich znajomych, to będziesz pamiętał większość szczegółów związanych z tym wydarzeniem.

Mózg działa właśnie na zasadzie zapamiętaj lub zapomnij i takie działanie stosowane jest względem wszystkiego, co poznajemy i uczymy się.

Tak się składa, że obce słowa wpadają do kategorii rzeczy do zapomnienia, dlatego że brzmią dziwnie, nie wydają się być istotne, i nie mają żadnego odniesienia do naszego życia.

Jednakże istnieją rzeczy, które możemy zrobić, aby zapamiętywanie słów obcego języka stało się bardziej efektywne.

Wskazówki Gabriel’a Wyner’a

W swojej książce, Fluent Forever: How to Learn Any Language Fast and Never Forget it, Gabriel Wyner mówi o trzech krokach, które powinniśmy wprowadzić do naszej nauki słówek języka obcego, aby usprawnić zapamiętywanie ich.

Oto one:

– Ucz się brzmienia słów

– Powiąż brzmienia z obrazami

– Powiąż obrazy z wydarzeniami ze swojego życia

Krokom tym odpowiadają poziomy przetwarzania, w oparciu o które działa nasz mózg.

Są to:

– struktura

– dźwięk

– znaczenie

– odniesienie osobiste

Mózg używa tych poziomów przetwarzania do oceny, która z informacji jest bardziej istotna i która powinna być przyjęta, a która porzucona.

Na przykład, gdy robisz zakupy, twój mózg używa „struktury” przy rozpoznawaniu nazw produktów, gdy przeszukujesz półki w poszukiwaniu tych, które chcesz kupić. Prawie natychmiast zapominasz o nich w momencie, gdy przechodzisz do następnej rzeczy.

Mózg stale działa na najniższym poziomie przetwarzania, jaki jest konieczny w danej sytuacji. Inaczej nasza głowa byłyby przeciążona najróżniejszymi niepotrzebnymi informacjami.
Podobnie jest w przypadku uczenia się języka obcego.

Najniższy poziom, czyli struktura, pozwala nam na rozpoznanie ułożenia liter, określenie tego czy to słowo jest długie, krótkie, oraz w jakim jest ono języku.

Masz umysł rozpoznaje strukturę, gdy odczytuje doktr jako doktor mimo brakującej jednej litery.
Jednakże, aby słowa języka obcego zapadły w naszej pamięci, muszą zostać one przetworzone na wyższych poziomach.

Następny poziom to dźwięk. Dźwięk łączy strukturę słowa z naszymi uszami i ustami i umożliwia naukę wymowy.

Uczenie się wymowy słów znacznie ułatwia ich zapamiętywanie.
Zauważmy, że to właśnie robimy przy uczeniu się czegoś na pamięć. Głośno powtarzamy parę słów, które chcemy zapamiętać, np. hamster – chomik, aktywując tą część naszego mózgu, która łączy strukturę z dźwiękiem.
Jednakże, jeżeli chcemy zapamiętać słowa, których się uczymy na długo, potrzebujemy zrobić coś więcej. Ucząc się znaczeń słów, powinniśmy zaangażować w to wyobrażenia.

Według Gabriel’a Wyner’a, ucząc się słów języka obcego nie powinniśmy po prostu uczyć się ich tłumaczeń na nasz język ojczysty. Na przykład, ucząc się angielskiego słowa hamster nie powinniśmy myśleć o tym, że polskie tłumaczenie tego słowa to „chomik”, lecz powinniśmy wyobrazić sobie prawdziwego chomika, małe futrzane zwierzątko. W ten sposób odniesiemy lepsze rezultaty w naszej nauce, ponieważ obrazy znacznie łatwiej utrwalają się w pamięci niż słowa.

Ale możemy pójść jeszcze głębiej niż obrazy, i nadać słowom, których się uczymy osobiste odniesienie.

Czyniąc to – według Gabriel’a Wyner’a – wielokrotnie zwiększymy efektywność zapamiętywania nowych słów w języku obcym.

Jeśli połączymy słowo, które chcemy zapamiętać z obrazem, na przykład słowo hamster z wyobrażeniem jakiegoś zabawnego chomika, to nie będziemy mieli trudności z zapamiętaniem tego słowa. Ale jeżeli dodatkowo jesteśmy wstanie połączyć słowo hamster ze wspomnieniem chomika, którego mieliśmy w dzieciństwie, słowo to stanie się dla nas prawie nie do zapomnienia.
Podsumowując. Starając się zapamiętać słowa w języku obcym ucz się ich brzemienia, powiąż brzmienie z ich wyobrażeniowym przedstawieniem, a na koniec powiąż te obrazy z wydarzeniami ze swojego życia.
Więcej szczegółów odnośnie tego sposobu uczenia się słów języka obcego można znaleźć tutaj.

Zainteresowanych odsyłam również do książki Gabriel’a Wyner’a,  Fluent Forever: How to Learn Any Language Fast and Never Forget it.

Opracował: Artur Pluta