admin, 5 grudnia, 2019, brak komentarzy

Mowa zależna w języku angielskim – reported speech

Mowa zależna w języku angielskim (reported speech) to inaczej relacjonowanie, przedstawianie wypowiedzi innych osób.

Weźmy pod uwagę te dwa zdania:

Jestem zmęczony.

On powiedział, że jest zmęczony.

Pierwsze z nich to tzw. mowa niezależna (direct speech), gdyż cytujemy tutaj czyjąś wypowiedź w sposób dosłowny.

Drugie z nich to mowa zależna (reported speech / indirect speech), gdyż tutaj relacjonujemy, innymi słowy, opowiadamy o tym, co ktoś powiedział.

Zdania w mowie zależnej zawsze są poprzedzone swego rodzaju WSTĘPEM, na przykład: ‘on mówi, że…’, bądź ‘ona zauważyła, że…’, itd. W języku angielskim głównymi czasownikami wprowadzającymi w mowie zależnej są say i tell (powiedzieć, mówić).

Słowa say i tell jako wprowadzenie do mowy zależnej znaczą właściwie to samo. Jedyna różnica w ich użyciu polega na tym, że po tell potrzebujemy koniecznie wymienić osobę, której rzecz została powiedziana. Na przykład:

He said that … (On powiedział, że…)

ale

He told me that … (On powiedział mi, że…)

Ważne do zapamiętania! Jeżeli czasownik wprowadzający we wstępie jest w czasie przeszłym (np. powiedział, zauważył), to również musimy zmienić na czas przeszły czasownik w zdaniu, które relacjonujemy. Zasady rządzące następstwem czasów w mowie zależnej omawiamy w następnym punkcie. [1]

Następstwo czasów w mowie zależnej

Jeżeli czasownik wprowadzający, jest wyrażony w czasie teraźniejszym np. say, tell (mówi), admit (przyznaje), warn (ostrzega), to nie ma potrzeby zmieniać czasu czasownika zdania relacjonowanego.

‘I’m very tired.’ (Jestem bardzo zmęczony.) → He says he is very tired. (On mówi, że jest bardzo zmęczony.)

‘I’ll help you to do the washing-up.’ (Pomogę ci pozmywać naczynia.) → She says she’ll help me to do the washing-up. (Ona mówi, że pomoże mi pozmywać naczynia.)

Natomiast, jeżeli czasownik wprowadzający, czyli reporting verb, jest wyrażony w czasie przeszłym np. said, told (powiedział/a), admitted (przyznał/a), warned (ostrzegł/a), to również czasownik zdania relacjonowanego musi być zmieniony na czas przeszły.

‘I travel a lot in my job.’ (Dużo podróżuję w swojej pracy.) → He said that he travelled a lot in his job. (Powiedział, że dużo podróżował w swojej pracy.)

‘I drink coffee very often.’ (Bardzo często piję kawę.) → She said that she drank coffee very often. (Powiedziała, że bardzo często piła kawę.)

Zmiany, które dokonujemy dla różnych czasów:

Zmiany, które dokonujemy w przypadku czasowników modalnych:

Musimy pamiętać o tym, że nie wszystkie czasowniki modalne ulegają zmianie w mowie zależnej. Oto czasowniki modalne, których nie zmieniamy:

could, would, should, might, ought to, used to

Przykłady:

‘I would prefer to study in London.’ (Wolałbym studiować w Londynie.) → He said that he would prefer to study in London. (Powiedział, że wolałby studiować w Londynie.)

‘I might be late.’ (Mogę się spóźnić.) → She said that she might be late. (Powiedziała, że może się spóźnić.)

* Wcześniej powiedzieliśmy, że czasownik modalny ’must’ w mowie zależnej zmienia się na ’had to’.

‘You must write an essay for Monday.’ (Musisz napisać esej na poniedziałek.) → My teacher told me that I had to write an essay for Monday. (Mój nauczyciel powiedział mi, że muszę napisać esej na poniedziałek.)

Jednakże, potrzebujemy zapamiętać, że zmiany ’must’ na ’had to’ nie dokonujemy, gdy:

– must występuje w znaczeniu negatywnym

‘You mustn’t eat after bedtime!’ (Nie wolno ci jeść przed snem!) → My mother said I mustn’t eat after bedtime! (Moja mama powiedziała, że nie wolno mi jeść przed snem!)

– must służy do wyrażenia wnioskowania

‘Kate must still be asleep.’ (Kate musi jeszcze spać.) → He said that Kate must still be asleep. (Powiedział, że Kate musi jeszcze spać.)

Pytania w mowie zależnej

Relacjonując pytanie w mowie zależnej dokonujemy tych zmian:

A) Zmieniamy szyk zdania z pytającego na oznajmujący.

‘Where are you going?’ (Gdzie idziesz?) → She asked me where I was going. (Zapytała mnie, dokąd szedłem.)

B) Zmieniamy czas czasownika zdania relacjonowanego, jeżeli to konieczne, w ten sam sposób jak to opisaliśmy powyżej.

‘What do you want?’ (Czego chcesz?) → She asked me what I wanted. (Zapytała mnie, czego chciałem.)

C) Używamy tych samych zwrotów pytających (when, how, why, itd.).

‘Why are you crying?’ (Dlaczego płaczesz?) → He asked her why she was crying. (Zapytał ją, dlaczego płacze.)

D) Zamiast znaku zapytania (?) używamy kropki (.)

‘How long have you been living in London?’ (Jak długo mieszkasz w Londynie?) → She asked me how long I had been living in London. (Zapytała mnie, jak długo mieszkałem w Londynie.)

E) Nie używamy czasowników pomocniczych do, does, did. Pytanie zostaje przedstawione w tej samej formie, jak normalne zdanie.

‘What time does the lesson start?’ (O której zaczyna się lekcja?) → Andrew asked what time the lesson started. (Andrew zapytał, o której zaczynała się lekcja.)

F) Używamy if lub whether w pytaniach, na które wymagana jest odpowiedź Tak / Nie.

‘Are you hungry?’ (Jesteś głodny?) → She asked if / whether I was hungry. (Zapytała, czy nie byłem głodny?)

‘Did you enjoy the party?’ (Podobało ci się przyjęcie?) → She asked me whether I’d enjoyed the party. (Zapytała mnie, czy podobało mi się przyjęcie.)

Zmiany zaimków w mowie zależnej

Wszystkie zaimki osobowe i dzierżawcze podlegają zmianie w zależności od kontekstu.

Zmiany dotyczące określeń czasu

PRZYPISY

[1] Omówienie czasów w języku angielskim jest dostępne pod tym linkiem.

*             *             *

Na tym kończymy ten wpis zatytułowany „Mowa zależna w języku angielskim – reported speech”. Zachęcam do zapoznania się z innymi naszymi opracowaniami z kategorii gramatyki języka angielskiego.