admin, 30 czerwca, 2017, brak komentarzy

Jak wykonać mapę myśli?

W artykule tym jest mowa o tym jak wykonać mapę myśli. Mapy myśli to przede wszystkim szczególny sposób wykonywania notatek. Zapisując informacje za pomocą mapy myśli, zamiast linearnego ciągu słów i zdań, przedstawiamy je w formie diagramów, używając słów kluczowych, kolorów i symboli.

Dlaczego mapy myśli są skuteczniejsze niż linearne notatki?

Jak wiemy mózg każdego z nas składa się z dwóch półkul: prawej i lewej. Dowiedzione jest również to, że każda z półkul pełni odmienną funkcje i jest odpowiedzialna za prawidłowe działanie innych części naszego ciała. Okazuje się, że prawa półkula kontroluje lewą część naszego ciała, zarządzając działaniem naszej lewej ręki, lewej nogi, lewego oka, itd. Analogiczne lewa półkula zarządza częściami naszego ciała znajdującymi się z prawej strony.

Co więcej, lewa półkula odpowiada za mowę, czytanie, pisanie, liczenie, analizę, czyli tak zwane myślenie abstrakcyjne. Prawa z kolei ma związek z wyobraźnią, intuicją, rytmem. Odpowiada za naszą kreatywność, syntezę odczuć, rozpoznawanie twarzy, obrazów, przestrzeni, itd.

Biorąc pod uwagę to rozróżnienia, widzimy, że wykonując tradycyjne linearne notatki, tylko lewa część mózgu była zaangażowana w ten proces.

Jednakże okazuje się, że poprzez zaangażowanie całego naszego mózgu w proces uczenia się możemy otrzymać znacznie lepsze oraz trwalsze rezultaty.

Tony Buzan w swoich książkach przywołuje przykłady wielu geniuszy z przeszłości, którzy w swoich badaniach wykorzystywali graficzne przedstawianie informacji. Na przykład Leonardo da Vinci, Michelangelo, Isaac Newton, Albert Einstein, Thomas Edison, Richard Feynman, i inni. [1]

Eksperci zajmujący się pamięcią od dawna podkreślają, że nasze mózgi lepiej zapamiętują wszelkiego rodzaju obrazy, niż słowa czy liczby. Dlatego też, w użyciu wszelkich technik zapamiętywania bardzo istotną rolę pełni wyobraźnia, czyli umiejętność zamiany informacji w mentalne obrazy.

Mapy myśli są takim prostym narzędziem, które pozwala nam zaangażować do pracy dwie półkule naszego mózgu jednocześnie. Dzieje się tak, gdyż łączą one w sobie elementy graficzne z analitycznymi. Jak już o tym wspomniałem mapy myśli zbudowane są nie tylko ze słów, ale również z kolorowych rozgałęzień, obrazków i symboli.

Tony Buzan zwraca uwagę na jeszcze jedną rzecz, która wpływa na skuteczności map myśli. Według niego mapy myśli są fizycznym odzwierciedleniem rzeczywistych struktur myśli, które formułują się w naszych głowach. [2]

Jak to rozumieć? Przyjrzyjmy się przez chwilę temu jak działa nasz umysł. Jedną z rzeczy, którą zauważamy jest to, że nasz umysł nieprzerwanie tworzy skojarzenia. Na przykład myśląc o jakimś zagadnieniu, jeżeli zwrócimy na to uwagę, to zobaczymy, że w naszej głowie pojawią się dziesiątki myśli na jego temat. Myśli te zdają się rozchodzić jednoczenie we wszystkich kierunkach.

Jednakże to nie koniec. Dalej możemy zauważyć, że jedna myśl przechodzi w drugą, a ta z kolei w następną, i ten proces zdaje się być nieprzerwany.

Te dwa elementy procesu myślowego, to znaczy promieniowanie i płynięcie – jak jest to określane przez jedną z autorek – są perfekcyjnie odzwierciedlona na mapach myśli. [3] Nasze mapy promieniują tam, gdzie się pojawiają nowe idee, i płyną tam, gdzie rozwijamy te idee.

Jak wykonać mapę myśli?

Mapy myśli możemy wykonywać na kartkach papieru lub w jakimś programie komputerowym. Jeżeli zdecydujemy się na stworzenie fizycznej mapy myśli, w tym celu potrzebna nam będzie kartka papieru, najlepiej w formacie A4, oraz jakieś kolorowe flamastry, kredki, czy coś w tym rodzaju.

Aby wykonać mapę myśli potrzebujemy:

– utworzyć centrum naszej mapy

– dodać główne rozgałęzienia oraz słowa

– dodać kolejne rozgałęzienia (peryferyjne) oraz nad nimi słowa

– dodać kolory, rysunki i symbole.

W centrum piszemy temat zagadnienia, którym będziemy się zajmować. Jeżeli jest to możliwe najlepiej nasz temat zilustrować jakimś obrazkiem, ewentualnie umieścić obie te rzeczy, nazwę i obrazek.

Nasze główne rozgałęzienia wyprowadzamy z naszego centrum. Nad nimi zapisujemy główne aspekty naszego tematu.

Rozgałęzienia peryferyjne rozchodzą się od naszych gałęzi głównych i stanowią one rozwinięcie poszczególnych idei przypisanych naszym gałęziom głównym.

W ich oryginalnym projekcie, pochodzącym od Tony’ego Buzana, wszystkie rozgałęzienia miały kształt łuków. Długość tych łuków powinna być dostosowana do długości słów, które są nad nimi zapisane. Łuki łączą się ze sobą, przez co odzwierciedlamy związki pomiędzy nimi.

Ostatnim etapem jest dodanie kolorów i rysunków. Jeżeli chodzi o rysunki to mamy tu na myśli proste piktogramy, obrazujące wybrane przez nas słowa.

Słowa kluczowe

Należy podkreślić to, że przy tworzeniu map powinniśmy starać się używać słów kluczowych.
W każdym tekście możemy wyróżnić słowa kluczowe, które są nośnikami informacji, oraz słowa kreatywne, które wypełniają treść, nadając jej specyficzny charakter, ale nie dodają niczego istotnego do samej treści.

Szacuje się, że dowolnie wybrany tekst zawiera od 4 do 11% słów kluczowych słów. Oznacza to, że robiąc notatki w formie map myśli możemy pominąć od 89 do 96 % zbędnych słów. [4]

W efekcie, czego nasz czas robienia notatek jest znacznie krótszy. Potrzebujemy mniej czasu na powtórkę materiału. Ponadto najistotniejsze informacje są dla nas widoczne na pierwszym planie.
Mam nadzieję, że artykuł ten przedstawił wystarczające wyjaśnienie tego jak wykonać mapę myśli.

Przypisy:

[1] Tony Buzan, The Ultimate Book of Mind Maps, Harper Collins Publisher, 2012, [Kindle Edition], s. 10
[2] Tony Buzan, The Ultimate Book of Mind Maps, Harper Collins Publisher, 2012, [Kindle Edition], s. 64
[3] Irena Sidor-Rangełow, Naucz się w 7 godzin: Jak tworzyć mapy myśli, E-Bookowo, 2012, s. 18
[4] Irena Sidor-Rangełow, Naucz się w 7 godzin: Jak tworzyć mapy myśli, E-Bookowo, 2012, s. 25

Literatura w języku polskim:

Tony Buzan, Mapy twoich myśli, Wydawnictwo JK, 2014
Tony Buzan, Pamięć na zawołanie, Wydawnictwo Aha!, 2014
Irena Sidor-Rangełow, Naucz się w 7 godzin: Jak tworzyć mapy myśli, E-Bookowo, 2012

Zachęcam również do zapoznania się z innymi artykułami na ten temat: „Mapy myśli w nauce języka obcego” oraz „Jak szybko nauczyć się języka obcego z mapami myśli”.